mộc.thếkhông: Blog VĂN-THƠ: [topic] GỬI DU HỌC SINH VỀ NƯỚC LÁNH DỊCH - Phần 2: An toàn thân mạng cứ học trên mạng

GỬI DU HỌC SINH VỀ NƯỚC LÁNH DỊCH

PHẦN 2: AN TOÀN THÂN MẠNG CỨ HỌC TRÊN MẠNG

Sài Gòn, 11/08/2020 | moäc . theákhoâng

Tóm tắt tiểu mục:

2.1. Điểm chung chuyến du học

2.2. Tạm thời học online

2.3. Đừng để trống thời gian

2.4. Viễn cảnh học online

2.4.1. Đại dịch chưa dứt hẳn

2.4.2. Nhớ thời học hàm thụ

2.4.3. Chuyển biến học online

2.4.4. Giúp trẻ quen công nghệ

2.4.5. Lợi ích học online

Phần 2: An toàn thân mạng cứ học trên mạng

2.1. Điểm chung chuyến du học

Rất thông cảm với tình cảnh chung của một số du học sinh khi việc học hành bị gián đoạn, tạm thời rút về nước, không như kế hoạch ban đầu. Thế nhưng, qua những đợt sơ tán bằng đường hàng không này, mới thấy nước ta ngày càng có nhiều người đi du học, chứng tỏ kinh tế gia đình hay kinh tế tư nhân đã khấm khá lên, mới đủ điều kiện trang trải tiền học phí, sách vở, lưu trú, ăn ở, đi lại, sinh hoạt và những chi phí khác cho con em mình ở bên đó.

Rõ ràng bố mẹ bạn đã rất chịu thương chịu khó, tiết kiệm tiền nong để thu xếp chu toàn cho bạn được hưởng một nền học vấn tiên tiến như nhiều người mơ ước. Có khi ngay trong gia đình bạn, có người anh, người chị sẵn sàng nhường suất du học cho bạn, nếu như bố mẹ bạn chưa thể lo hết cho cả nhà. Qua những nét sơ bộ đó, phần lớn các bạn đều đến từ khu vực tư nhân. Tất nhiên, không phải mọi du học sinh đều đến từ khu vực này, mà còn có những thành phần khác trong xã hội, có thể tạm gộp chung vào khu vực phi tư nhân.

Dù xuất thân từ khu vực tư nhân hay thoát thân từ khu vực phi tư nhân, dễ dàng rút ra những điểm giống nhau nổi bật về đích đến yêu thích trong hành trình du học của các bạn như sau:

- Đó là thế giới tư bản, chẳng hạn như America, Canada, Australia. Khu vực tư nhân chấm chọn chỗ này thì không có gì lạ cả, còn khu vực phi tư nhân cũng chọn chỗ này thì không có gì lạ à?

- Đó là khu vực nói tiếng Anh (đôi khi có thể chêm tiếng “em” vào với người Việt mình bên đó cũng không sao).

- Đó là nơi ngoại tệ mạnh lên ngôi (trong khi tiền tệ yếu chưa kịp cướp ngôi).

- Đó là nơi hội tụ nhiều trường đại học, viện nghiên cứu, thư viện, nhà sách tầm cỡ quốc tế.

- Đó là nơi hiện diện của nhiều tập đoàn lớn hay doanh nghiệp nhỏ để tìm chỗ thực tập phù hợp.

- Đó là nơi tạo nhiều cơ hội kết nối đa dạng trong việc làm hoặc trong nghiên cứu.

- Đó là nơi thu học phí đào tạo rất cao so với mặt bằng thu nhập chung của người Việt.

- Đó là nơi đề cao tự do cá nhân, tự do ngôn luận, tự do tín ngưỡng, tự do luyến ái, tự do hôn nhân, kể cả tự do bồng súng (the right to keep and bear arms).

Sơ bộ chúng tôi chỉ ghi nhận được tám nét đại cương nói trên, nếu bạn có gì cần bổ sung, rất sẵn lòng được lắng nghe. Tất nhiên, ngoài các nước thuộc khu vực nói tiếng Anh nói trên hay một số nước dân chủ phương Tây ra, không loại trừ những điểm đến khác trên quả địa cầu này tùy vào nhu cầu thực tiễn của mỗi người, chẳng hạn như China vốn không xa, cũng chẳng lạ. Còn cán cân chọn lựa thực tế nghiêng về khu vực địa lý nào thì có lẽ bạn rành hơn chúng tôi nhiều, vì bây giờ là thời của bạn.

Tác giả trong một lớp học ở Thụy Sĩ

2.2. Tạm thời học online

Nếu bạn đã trở về Việt Nam bình an vô sự và các trường ở nước ngoài có thiết lập nền tảng đào tạo trực tuyến (online) trong thời gian tạm ngưng dạy tập trung, chắc hẳn bạn cũng nên tham gia nếu vẫn còn thiết tha, vì đằng nào tiền học cũng đã đóng rồi và đó cũng là giải pháp khả dĩ nhất để vừa học vừa giữ liên lạc với trường, chứ chẳng thể làm gì khác được.

Nếu bạn là người hiếu học với học lực khá giỏi trở lên, việc học tập trung hay học online cũng không thành vấn đề với bạn, bởi vì với ý thức tự giác sẵn có bạn luôn tìm cách vượt mọi khó khăn, chứng tỏ sự quyết tâm vươn lên trong mọi hoàn cảnh. Đối với những người có học lực trung bình khá, cũng nên xem đây là cơ hội để nỗ lực hơn trước.

Tuy nhiên, bất luận học lực như thế nào và chuyên ngành đã chọn ra sao, phải thừa nhận rằng việc học online trong những thời kỳ đầu có những hạn chế nhất định, nhất là đối với những người chưa có văn bằng như sau:

- Không có cơ hội tương tác tại chỗ với đội ngũ giảng viên, trợ giảng.

- Không thể học nhóm với bạn bè và tham gia hoạt động ngoại khóa cùng sở thích.

- Không tiếp cận cơ sở vật chất sẵn có của trường, như phòng học, phòng chiếu, phòng tập, phòng nghỉ, đặc biệt thư viện giúp bạn tra cứu các nguồn tư liệu học thuật phong phú để hoàn thành các bài nghiên cứu theo quy định.

- Không có cơ hội xây dựng mối quan hệ với môi trường kinh doanh sôi động để có thể tìm chỗ thực tập hay tìm việc làm sau này.

- Cơ sở hạ tầng về chất lượng đường truyền kết nối và an toàn dữ liệu cá nhân trên mạng có thể chưa đạt tối ưu, cần phải hoàn thiện thêm về tính an ninh, bảo mật.

- Thiếu cơ hội rèn luyện ngoại ngữ và phát âm chuẩn với người dân bản xứ.

Trừ phi bạn nào đã có một văn bằng rồi, bây giờ muốn học chuyên sâu hoặc học cao hơn, thì học online cũng ổn. Tuy nhiên, đối với đa số du học sinh đang còn học dở dang ở năm nhất hoặc năm hai, tức tầm khoảng 20 tuổi, thì những người này rất cần môi trường học đường tương tác trực tiếp tại chỗ với nhau, xứng đáng với thời gian, công sức, tiền bạc và những kỳ vọng mà gia đình đã đầu tư cho đi học nước ngoài. Họ lo ngại chất lượng đào tạo online không hiệu quả bằng học tập trung.

Sự tương tác mật thiết giữa thầy trò và các sinh viên với nhau là vô cùng quan trọng trong việc phát triển đầy đủ các kỹ năng cần thiết trong học tập, nghiên cứu, giao lưu, sinh hoạt. Máy tính là máy tính, lớp học là lớp học, không nên quá đề cao cái nào hết, nhưng rõ ràng máy tính như chức năng của nó nên là phương tiện phục vụ đắc lực bên cạnh lớp học. Con người không phải là cỗ máy để lúc nào cũng đối diện với màn hình máy tính. Lưu ý việc học online kéo dài và liên tục có thể sẽ gây căng thẳng thần kinh, nếu không biết kết hợp khéo léo với hoạt động thể chất như tập thể dục dụng cụ (gym) hoặc giải trí nghệ thuật như âm nhạc.

Hơn nữa, về mặt học phí khi bố mẹ bạn chấp nhận đóng học phí cao là để bạn có cơ hội được đào tạo tập trung ở nước ngoài như cam kết, mới xứng đáng đồng tiền bát gạo, chứ không phải học online. Học phí đào tạo mỗi nơi mỗi khác tùy vào khu vực địa lý, chi phí sinh hoạt, chuyên ngành đào tạo và những yếu tố khác, nhưng cứ lấy tạm mức trung bình khoảng 40.000USD/năm (gần 1 tỷ VND), thì đây là con số không hề nhỏ. Chỉ có bố mẹ bạn mới biết rõ một năm phải chi cho bạn tổng cộng bao nhiêu.

Nhưng có ai đâu ngờ vì dịch viêm phổi đó học viên cách ly nhau. Nay nhà trường đóng cửa không cho bạn học, học xá đóng cổng không cho bạn ở với biết bao khó khăn khác ở xứ người, việc học tập trung bị gián đoạn đột ngột và thay thế bằng học online, làm bạn mất khá nhiều quyền lợi và cơ hội, mà nguyên nhân chẳng phải do bạn gây ra, thì có lẽ nên tìm cách thương lượng lại học phí hợp lý với nhà trường như một chia sẻ trách nhiệm chung, vì tính chất, điều kiện và môi trường đào tạo đã thay đổi đáng kể.

Một trong những thiệt thòi lớn đó là bạn không thể tiếp cận tại chỗ cơ sở vật chất của trường, đặc biệt là thư viện và các công trình nghiên cứu của giới học thuật ở đó. Kể cả khi nhà trường có tạo cho bạn một tài khoản để tha hồ truy cập thư viện online với đủ loại sách vở đi chăng nữa, thì cũng không sướng bằng vào thư viện ngồi đọc những quyển sách gốc yêu thích trên tay. Sách gốc giúp bạn trích dẫn nguồn tư liệu chính xác như tên tác giả, tên sách, nhà xuất bản, năm phát hành, số trang…, còn sách online có thể bị định dạng khác sách gốc để giảm dung lượng. Giải pháp của bạn sẽ là đăng ký đặt mua sách gốc cần thiết tại trường với mức chiết khấu dành cho sinh viên.

Nếu ngay từ đầu mà nhà trường đưa ra mức học phí cao chỉ để dạy online, thì dễ dầu gì bố mẹ bạn chấp nhận, vì học phí trọn gói phải được hiểu bao gồm cả chi phí cơ hội dành cho bạn nữa. Với số tiền đó, gia đình bạn dư sức tìm ra nhiều chỗ dạy online cạnh tranh hơn ngay bây giờ hoặc trong tương lai gần, thậm chí thà học chương trình quốc tế ở Việt Nam, vừa thấp về học phí, vừa lành về sức khỏe. Tuy nhiên, đây là khó khăn ngoài ý muốn, và hy vọng rằng bạn và nhà trường sẽ tìm ra một tiếng nói chung để tháo gỡ những vướng mắc trên tinh thần thiện chí.

2.3. Đừng để trống thời gian

Nếu trường học ở nước ngoài của bạn có giải pháp dạy online tạm thời cho sinh viên, chắc hẳn sau giờ học online đó thời gian trống trong ngày của bạn cũng còn rộng rãi. Cứ cho là bạn còn phải dành thêm thời gian để tự ôn bài giáo trình của lớp, tự đọc sách nghiên cứu ở nhà, giống như thời gian phải lên thư viện ở nước ngoài, thì khung thời gian trống có lẽ vẫn thoải mái hơn, vì giờ đây bạn học ở nhà, đâu mất thời gian di chuyển đến lớp như trước nữa.

Ngoài ra, nếu biết tận dụng khéo léo sự chênh lệch múi giờ giữa hai nước sẽ giúp bạn chủ động lập kế hoạch học tập hơn. Ví dụ, nếu trường bên Mỹ dạy online buổi sáng, thì ở Việt Nam đã là buổi tối cùng ngày (đi trước khoảng 12 tiếng), nên bạn tha hồ có thời gian trống vào mỗi buổi sáng theo giờ Việt Nam. Vì thế, để lấp khoảng thời gian trống trải đó một cách hiệu quả, bạn nên tranh thủ, tận dụng khoảng trống này để học thêm những môn năng khiếu yêu thích nhất nhằm rèn luyện kỹ năng mà mình bỏ dở hoặc chưa thực hiện được trong những năm trước.

Chẳng hạn như học guitar, học piano, học ngoại ngữ khác, học vẽ, học thư pháp, học lập trình, tập yoga, tập gym, rèn luyện thêm môn thể thao yêu thích để tăng cường sức khỏe và sức đề kháng của cơ thể, mà có thể gộp chung là hoạt động ngoại khóa có tính chất thư giãn và giải trí lành mạnh bên cạnh việc học chữ. Biết rằng nhiệm vụ chính của bạn bây giờ là học chữ, nhưng không phải bất cứ lúc nào trong ngày cũng phải nhồi nhét đầy ắp chữ nghĩa trong đầu cả.

Đối với những môn năng khiếu này, học phí hay phí thành viên ở nước ngoài sẽ đắt hơn nhiều so với ở trong nước, đó là chưa kể chắc gì bạn có dư thời gian để học chúng ở nước ngoài. Ví dụ, nếu bạn có điều kiện học thêm piano ở nước ngoài, xin chúc mừng bạn, nhưng có lẽ đó không phải là trường hợp đa số của các du học sinh. Nếu không tận dụng sớm từ bây giờ, sau này khi cần đến kỹ năng đó lại tiếc vì trước đây có điều kiện thuận lợi với chi phí thấp mà không nghĩ đến.

Ngoài ra, nếu có hứng thú và muốn thử thách chính mình, bạn có thể tìm kiếm một công việc ngắn hạn, bán thời gian nào đó phù hợp với khả năng hay điểm mạnh của mình nhất để lấy kinh nghiệm thực tế. Ví dụ nếu giỏi tiếng Anh, sao không thử tham gia hỗ trợ giảng dạy cho lứa tuổi trẻ em, kể cả với vai trò tình nguyện viên. Việc này sẽ rất có lợi cho những nỗ lực đáng ghi nhận của bạn nếu sau này bạn vẫn quyết định quay ra nước ngoài học tiếp, vì sơ yếu lý lịch (CV) của bạn vẫn được cập nhật dù trong hoàn cảnh khó khăn. Rõ ràng muốn bổ sung thêm những kỹ năng hữu ích và gây ấn tượng nào vào trong CV là hoàn toàn tùy thuộc ở bạn.

Bây giờ bạn còn trẻ và chưa vướng bận chuyện gia đình con cái thì làm gì có chuyện không có thời gian đi tập gym. Bạn có điều kiện tài chính để đi du học thì lẽ nào lại không có tiền đi học đàn. Vấn đề là bạn có đủ ý chí thực hiện hay không mà thôi, và những điều này hoàn toàn có lợi cho đời sống thể chất và tinh thần của bạn xét về lâu dài. Có thể nói chưa bao giờ bạn tận hưởng được hoàn cảnh thuận lợi như hiện nay, ít nhất cũng hơn nhiều so với thời của ông bà bố mẹ chúng ta.

Nói chung, bạn nên tận dụng giai đoạn này để học hỏi, trau dồi, tích lũy, phát huy những năng khiếu tiềm năng và thỏa mãn những đam mê lành mạnh của mình trước khi tuổi thanh xuân trôi qua. Điều quan trọng là miễn sao bạn cảm thấy mình sống có ích cho gia đình, cho xã hội và cho bản thân, và luôn duy trì suy nghĩ và động lực tích cực trong mọi tình huống.

Tác giả dưới tầng hầm một ký túc xá ở Thụy Sĩ

2.4. Viễn cảnh học online

Ở phần trên, việc học online giả định chỉ là tạm thời, nhất thời thôi, thế nhưng nếu nó không còn tạm thời nữa, mà sẽ là thức thời, hiện thời luôn thì sao? Tại sao lại như thế?

Bởi vì đời không như là mơ, dịch bệnh chưa hết, vaccine đang tìm, miễn dịch cộng đồng chưa thông, nhà trường đóng cửa, học xá đóng cổng, hàng không đóng băng, nhập cảnh hạn chế, xét nghiệm nghiêm ngặt, cách ly tập trung, xã hội bất ổn, môi trường bất an, thất nghiệp tràn lan, cơ hội chóng tàn, bố mẹ bạn vẫn chưa an tâm cho bạn quay lại đi du học tiếp.

Nếu vậy thì càng hay, thà rằng như thế, đành rằng như thế, khỏi phải đắn đo suy nghĩ nữa, mà sẽ quyết định lựa chọn điều gì hợp lý nhất.

2.4.2. Nhớ thời học hàm thụ

Cần biết rằng không phải vì sự xuất hiện của đại dịch Coronavirus/ Covid-19 đầu năm 2020, mà bây giờ các trường đại học mới có sáng kiến về việc tổ chức hình thức học phi tập trung, học không cần đến lớp, mà người Việt mình gọi là học hàm thụ. Thật vậy, người ta đã áp dụng chương trình học đại học hàm thụ này từ lâu rồi, theo đó mọi giáo trình, bài vở, tiểu luận, luận văn hay công trình nghiên cứu đều gửi qua đường bưu điện.

Người Anh-Mỹ gọi khóa học hàm thụ là “a correspondence course” và họ đi tiên phong trong lĩnh vực này từ thế kỷ XIX. Theo đánh giá chung, hình thức đào tạo này phù hợp với những người đã trưởng thành, có văn bằng chuyên môn hay trình độ nhất định về một ngành nghề nào đó rồi, nay có nhu cầu bồi dưỡng kiến thức hoặc nâng cao trình độ.

Tuy nhiên, bây giờ đã là thế kỷ XXI rồi, không như hồi thế kỷ XIX nữa, trong đó việc trao đổi thư tín dưới hình thức tài liệu in ấn đã được hạn chế tối đa để tiết kiệm giấy, trừ trường hợp nộp luận văn tốt nghiệp, trao bản gốc văn bằng, thư xác nhận của trường hoặc những trường hợp cần thiết khác. Nhờ sự tiến bộ công nghệ của máy vi tính, Internet, e-mail, truyền thông đa phương tiện (audio, video), hình thức đào tạo online được cải tiến đáng kể trong thời đại văn minh kỹ thuật số.

Từ tên gọi trong thời kỳ đầu là “correspondence course”, nay để phù hợp với xu hướng thời đại ứng dụng công nghệ, các nước phương Tây đã sử dụng thêm một số từ ngữ mới như: online education, distance education, online learning, e-learning, m-learning, distance learning, distributed learning, virtual classroom…, còn chúng ta thường dùng những chữ như: học từ xa, học trực tuyến hoặc học online.

2.4.3. Chuyển biến học online

Khoan nói chuyện học online có trở thành xu hướng thời đại hay không, chỉ cần việc này kéo dài thêm vài năm nữa, thì các trường đại học ở nước ngoài sẽ buộc phải xem xét giảm học phí cho cả hai hình thức đào tạo tập trung và online. Họ sẽ cạnh tranh nhau trên mọi phương diện để thu hút các sinh viên trong nội địa và từ nước ngoài, bởi vì nếu không đổi mới công nghệ hoặc không cạnh tranh nổi sẽ buộc phải đóng cửa. Thà giảm học phí trên mỗi đầu người, bù lại hy vọng sẽ thu hút số lượng nhiều sinh viên ghi danh hơn ở hệ tập trung và hệ online, còn hơn là tụt giảm hoặc thậm chí không có nguồn thu nào.

Các trường đại học ở nước ngoài tìm cách thúc đẩy sự cạnh tranh đào tạo online ít nhiều sẽ kéo theo các trường ở trong nước đổi mới hòa nhịp chung trong một chừng mực nào đó. Các tổ chức đào tạo trong nước có thể mời các giáo sư, giảng viên nước ngoài có năng lực cộng tác dạy online cho các chương trình cấp bằng quốc tế, chỉ dạy bằng tiếng Anh ở Việt Nam. Xem ra sắp tới có thể chúng ta sẽ chứng kiến một cuộc cạnh tranh sôi động về giáo dục online ở bậc đại học và sau đại học.

Không chừng với viễn cảnh học online đó, sau này hoặc sắp tới bạn sẽ có nhiều cơ hội lựa chọn học song song nhiều chương trình yêu thích cùng một lúc với khung thời gian linh loạt như mong muốn, miễn sao hoàn thành đầy đủ các tín chỉ theo yêu cầu, rút ngắn thời gian học tập, mà không nhất thiết phải xa gia đình, rời đất nước nữa.

Trước đây việc học hàm thụ chỉ phù hợp với những ai đã có một văn bằng, nhưng đó là câu chuyện của thế kỷ XIX xa xưa. Nay tuy phần lớn các bạn mới vào đại học, tức chưa có văn bằng, nhưng giờ đã là thế kỷ XXI rồi, nếu phải học online, các bạn vốn đã trưởng thành, cộng thêm giỏi tiếng Anh và thạo vi tính nữa, thì sẽ nhanh chóng thích nghi. Lúc đầu có thể bỡ ngỡ, nhưng dần dần sẽ quen thôi, giống như quy định đội mũ bảo hiểm trước đây vậy. Bỡ ngỡ ở đây không phải là không rành về online, mà vì bạn thích học tập trung tại lớp có tương tác với nhau hơn.

Tất nhiên, việc học tập trung tại các trường đại học danh tiếng quốc tế là niềm tự hào rồi. Thế nhưng, việc học online sẽ mở rộng cánh cửa cơ hội cho những bạn hạn chế về tài chính, bớt được phí visa, phí bảo hiểm, vé máy bay, tiền thuê nhà, tiền di chuyển… cũng tiết kiệm được một khoản đáng kể trong năm. Nếu bạn thông thạo bốn kỹ năng tiếng Anh theo yêu cầu đầu vào của mỗi trường, thì còn lo ngại gì nữa, cứ đăng ký ghi danh thôi. Chúng tôi tin chắc rằng dù hạn hẹp về tài chính, những bạn hiếu học không những học được, mà còn đạt kết quả tốt nữa.

Lấy mốc từ năm 2020 trở đi, lần lượt sẽ có nhiều bạn trẻ chuẩn bị hành trang vào đại học với mục đích đạt được một văn bằng đầu tiên theo chuyên ngành yêu thích. Giả sử bạn học xong chương trình quốc tế hệ online với kết quả mỹ mãn, không những bạn là niềm tự hào của bố mẹ, mà còn truyền cảm hứng tạo động lực mạnh cho các thế hệ đàn em noi theo. Sự thích nghi và thành công của bạn trong hình thức học online này sẽ góp phần thúc đẩy sự cạnh tranh mạnh mẽ giữa các trường quốc tế trong và ngoài nước. Nói cách khác, thời cuộc đã trao cho bạn một cơ hội lịch sử để trở thành người tiên phong thành công trong việc học online.

2.4.4. Giúp trẻ quen công nghệ

Ở một góc nhìn khác, nếu việc học online trở thành một xu hướng tất yếu trong thời đại công nghệ 4.0 nhằm tránh lây nhiễm Coronavirus/ Covid-19 và mọi loại ôn dịch tiềm ẩn khác để bảo vệ sức khỏe và tính mạng con người, nhất là trẻ em, cuộc cách mạng giáo dục này sẽ không chỉ ảnh hưởng tới bạn không đâu, mà còn tác động sâu rộng đến các thế hệ đàn em còn đang chập chững ở bậc phổ thông và cách thức tổ chức công việc và sinh hoạt hàng ngày của các gia đình trên khắp cả nước.

Thật vậy, chúng ta chỉ lo cho các bé khi buộc phải học online thôi, vì khi đó bố hoặc mẹ phải ở nhà trông con nếu không có ai khác đáng tin cậy để giao phó như đã từng trải nghiệm trong giai đoạn cách ly toàn xã hội ba tuần trong tháng 04/2020. Các bé mới ở cấp 1, cấp 2 thôi mà phải học online thì thiệt thòi quá, nhất là ở độ tuổi rất cần sự tương tác với thầy cô, vui chơi với bạn bè trong lớp để được uốn nắn về cách ăn, cách nói, cách học, cách viết trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách của trẻ.

Trong thời kỳ cách ly toàn xã hội nói trên, chúng ta có dịp chứng kiến các bé học online ra sao rồi. Gia đình nào có bố mẹ nghiêm khắc trong giáo dục thì con cái sẽ bật máy đúng giờ và học nghiêm túc như ở trường. Theo kinh nghiệm cá nhân, các học sinh khối cấp 3 sẽ dễ thích nghi với việc học online hơn, còn đối với các khối còn lại, chủ yếu nhắc nhở nhẹ nhàng thôi vì tính hiếu động và chưa tự ý thức của trẻ. Tuy nhiên, không phải trường trung học nào cũng triển khai dạy online, vì điều kiện cơ sở vật chất và khả năng ứng phó tình huống. Ngoài ra, không phải gia đình nào cũng lắp sẵn máy tính cho con học online ở nhà.

Vì vậy, nếu buộc phải tái diễn việc dạy online trên diện rộng với thời gian kéo dài, cần phải khảo sát khả năng chuẩn bị đồng bộ của các trường học và cần có sự hỗ trợ của nhà nước về thiết bị học tập, phủ sóng Wifi…, đặc biệt dành cho những gia đình có con nhỏ và gặp khó khăn, như một giải pháp kích cầu giáo dục nội địa, đảm bảo rằng không một trẻ em nào đến tuổi ăn học lại bị bỏ rơi phía sau và việc phổ cập giáo dục online không phải là một đặc quyền của bất kỳ ai trong xã hội.

2.4.5. Lợi ích học online

Bên cạnh những bất lợi hiển nhiên của việc học online, hình thức này cũng có một số thuận lợi nhất định như sau:

- Không cần xuất ngoại, tiết kiệm phí visa, phí bảo hiểm, vé máy bay, tiền thuê nhà và chi phí khác ở nước ngoài.

- Không cần đến lớp, giảm chi phí đi lại, tránh kẹt xe tắc đường ở trong nước.

- Mọi tài liệu/ giáo trình dưới dạng văn bản, âm thanh, hình ảnh sẽ được số hóa hết, không cần in ấn để tiết kiệm giấy. Ai cần bản giấy thì trả phí cho trường hoặc tự in.

- Tiếp cận thư viện online của trường theo từng chuyên ngành cụ thể.

- Đề cao ý thức tự học của mỗi người, chủ động thời gian hoàn thành tín chỉ.

- Có thể linh hoạt học song song nhiều môn học hoặc chuyên ngành.

- Khuyến khích những hình thức thi vấn đáp, thuyết trình online, đánh giá khả năng giải quyết vấn đề thực tiễn của sinh viên.

- Hạn chế gian lận trong thi cử.

Hiện nay các trường đại học ở nước ngoài đang chạy đua gấp rút trong việc chuẩn bị cho năm học mới 2020-2021, trong đó sẽ đặc biệt quan tâm đến đào tạo online, vì tình hình dịch bệnh trên thế giới nói chung vẫn chưa có dấu hiệu khả quan. Hai hình thức đào tạo tập trung và online cho thấy mỗi hình thức đều có những điểm mạnh, điểm yếu riêng, không có hình thức nào là hoàn toàn ưu việt. Chúng nên tồn tại song song ngay trong một học đường và không ngừng được cải tiến để tạo cơ hội lựa chọn cho sinh viên. Tùy vào sở thích và điều kiện của mỗi cá nhân, bạn này thích học tập trung, bạn kia thích học online.

Các trường có thể tổ chức đào tạo tách riêng giữa hai hệ tập trung và online ra với nhau hoặc kết hợp các buổi dạy tập trung tại lớp đều được phát trực tuyến (livestream) để cho những ai đăng ký học online có thể theo dõi luôn, giúp giảng viên khỏi phải giảng bài hai lần. Nên lưu ý thảo luận kỹ vấn đề bảo mật an ninh mạng, lưu trữ dữ liệu học tập và sử dụng thông tin cá nhân, vì có thể có một số sinh viên không muốn hình ảnh của mình được phát video trực tiếp trên mạng.

Các trường đại học danh tiếng quốc tế có lợi thế về thương hiệu để dạy online, nhưng đôi khi lại chậm chạp, bảo thủ hay quan liêu do cái bóng quá khứ quá lớn. Nếu thế đó lại là cơ hội tuyệt vời cho những nhà khởi nghiệp xông xáo muốn xây dựng hệ thống/ nền tảng đào tạo online. Ngoài ra, bạn cùng với bố mẹ cũng nên xem kỹ thông tin về nhà đào tạo, tránh bị rơi vào cạm bẫy lừa đảo giáo dục quốc tế online.

Học phí hệ online được kỳ vọng sẽ thấp hơn so với hệ tập trung, như một chính sách ưu đãi dành cho những ai hạn chế về tài chính và ở xa trường, trên tinh thần sử dụng sức mạnh công nghệ online để lan tỏa kiến thức đến khắp nơi. Tuy nhiên, giảm học phí chứ không giảm chất lượng đào tạo, tuyển sinh đầu vào có thể mở rộng cho nhiều đối tượng, nhưng kết quả đầu ra phải thật nghiêm túc, đánh giá đúng năng lực của sinh viên tốt nghiệp.

Xuyên suốt vài thế kỷ qua, những hình thức tổ chức đào tạo đã thay đổi thích ứng qua từng thời kỳ vì mục đích phục vụ tối ưu nhu cầu học hỏi của con người. Xưa nay du học vẫn là một trong những hình thức yêu thích đối với người có điều kiện tài chính, vì không chỉ được học ở nước ngoài, mà còn trải nghiệm cuộc sống thực tế ở bên đó. Sang giai đoạn hàm thụ, khi bạn đã có một văn bằng rồi, nay muốn nâng cao kiến thức mà không thể đến lớp tập trung như trước, các trường có sáng kiến về dạy hàm thụ bằng cách gửi bài qua bưu điện, chủ yếu vào thời trước khi có Internet.

Khi bùng nổ thời kỳ du học tại chỗ, tức học ở trong nước theo các chương trình quốc tế do trường nước ngoài cấp bằng, sinh viên giảm nhiều gánh nặng chi phí, do không cần xuất ngoại nữa, cứ ở trong nước chủ động thời gian vừa học vừa làm việc khác, vì giảng viên từ nước ngoài sẽ bay qua dạy tại chỗ. Giữa cơn bão đại dịch tràn lan như hiện nay, trò ở nhà, thầy cũng ở nhà luôn cho nó lành nhé, và đành chấp nhận giải pháp mới: học lớp online ta an toàn không bệnh!

Dự kiến hình thức đào tạo online sẽ trở thành xu hướng tất yếu trong viễn cảnh 5-10 năm tới, khi đó việc học này sẽ trở nên phổ biến và quen thuộc sau giai đoạn chuyển biến 2020-2025. Các nước phương Tây sẽ có nhiều cơ hội dẫn đầu trong lĩnh vực này, như đã từng tiên phong trong đào tạo đại học hàm thụ, đơn giản vì phần lớn các sinh viên nếu có điều kiện vẫn ưu tiên lựa chọn khu vực nói tiếng Anh để phát triển trình độ học vấn và xây dựng nghề nghiệp sau này.

Kết hợp hai câu chuyện giữa học tập trung và học online, dễ dàng nhận ra một sự thật giản dị nhưng vô cùng giá trị trong đời sống chúng ta, đó là đối với những người sống tích cực, suy nghĩ tích cực, hành động tích cực, họ luôn tìm cách thích nghi với hoàn cảnh dù có nghịch cảnh thay vì càm ràm than vãn. Nói cách khác, đối với những người sống lạc quan, yêu đời và hướng thiện, cho dù:

Đời không như là mơ, ta vẫn vui sống mờ!

(còn tiếp)

=> Phần 3: Ở lại quê hương hay vẫn tha hương?

_________________

moäc . theákhoâng
(Kingsley Truman Tran)