mộc.thếkhông: Blog VĂN-THƠ: [thơ KHỬ KHỔ KHÓ KHÔNG?

KHỬ KHỔ KHÓ KHÔNG?

Sài Gòn, 11/05/2019 moäc . theákhoâng

(1)

Bạn đi chịu, tôi chịu đi

Bạn đứng chịu, tôi chịu đứng

Bạn ngồi chịu, tôi chịu ngồi

Bạn nghỉ chịu, tôi chịu nghỉ.

(2)

Bạn vay chịu, tôi chịu vay

Bạn trả chịu, tôi chịu trả

Bạn mua chịu, tôi chịu mua

Bạn chi chịu, tôi chịu chi.

(3)

Bạn yêu chịu, tôi chịu yêu

Bạn đàn chịu, tôi chịu đàn

Bạn học chịu, tôi chịu học

Bạn thở chịu, tôi chịu thở.

(4)

Bạn sống chịu, tôi chịu sống

Bạn thác chịu, tôi chịu thác

Bạn niệm chịu, tôi chịu niệm

Bạn thờ chịu, tôi chịu thờ.

(5)

Bạn khử chịu, tôi chịu khử

Bạn khổ chịu, tôi chịu khổ

Bạn khó chịu, tôi chịu khó

Bạn không chịu, tôi chịu không.

Lời tác giả:

Lần đầu tiên tác giả làm thơ sáu chữ không có vần điệu, mặc dù kỹ thuật này không hẳn là thế mạnh của mình. Tuy nhiên, chính quyền năng lựa chọn giữa hai phong cách sống làm nổi bật nội dung tư tưởng và sức mạnh tinh thần của bài thơ. Đó mới là điều đáng bàn, còn vần điệu đôi lúc phải tạm lùi bước.

Tuy năm khổ thơ đều không có gieo vần về mặt hình thức, nhưng nội dung riêng biệt của từng khổ thơ khi ghép lại với nhau vẫn cho ra vần điệu ăn ý như một nỗ lực của tác giả:

(Khổ 1) Đi đứng ngồi nghỉ

(Khổ 2) Vay trả mua chi

(Khổ 3) Yêu đàn học thở

(Khổ 4) Sống thác niệm thờ.

Riêng khổ thơ (5) cuối cùng có sự chơi chữ giữa hai chữ “không”. Chữ không thứ nhất mang ý nghĩa phủ định (negation) như trong “không-có”; còn chữ không thứ hai, giáo nghĩa “không tánh” (hay tánh không/ không tính/ tính không/ emptiness [Anh]/ vacuité [Pháp]) vô cùng siêu việt trong Phật giáo.

Khổ nỗi nhiều người Việt mình vốn chưa phải là học giả, hành giả Phật học rất dễ bị ngộ nhận về chữ không thứ hai do sự đồng âm dị nghĩa trong tiếng Việt. Ví dụ, họ đề cập đến “sắc, không” theo lối suy nghĩ cứ tưởng là “không-có”, trong khi kinh điển nói về “không tánh”, còn người nước ngoài chẳng hề nhầm lẫn giữa “Yes/No” và “emptiness”.

Nội dung của khổ thơ cuối với điệp âm “kh” có hàm ý hỏi nhỏ: Khử khổ khó không? Tác giả để cho bạn đọc tự tìm câu trả lời trên cuộc hành trình mưu cầu hạnh phúc của riêng đời mình.

Spiritually yours,
-----
mộc.thếkhông
(a.k.a. Kingsley Truman Tran)